Co to jest zaliczka?
Zaliczka to częściowa zapłata za zamówiony towar lub usługę, która ma zostać w przyszłości dostarczona lub wykonana. Co istotne, zaliczka w określonych sytuacjach podlega zwrotowi.
Co to jest zadatek?
Zadatek odmiennie niż zaliczka jest instytucją uregulowaną w przepisach prawa, a dokładniej w Kodeksie cywilnym. Zadatek, w przeciwieństwie do zaliczki spełnia zupełnie inną funkcję. Ale przede wszystkim zadatek to pewnego rodzaju zabezpieczenie niewywiązania się z umowy, które ma chronić obie strony transakcji.
Zadatek wyjątkowo może podlegać zwrotowi. Zależy to od postanowienia umownego, w którym zostanie stwierdzone, że w razie nieudanej transakcji zadatek zostanie zwrócony temu, kto go wpłacił, bez możliwości jego dwukrotnego powiększenia.
Zadatek podlega również zwrotowi wtedy, gdy miał on charakter rzeczowy oraz gdy:
-strony zdecydowały się rozwiązać umowę,
-żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności za niewykonanie przedmiotu umowy,
-każda ze stron ponosi odpowiedzialność za niewykonanie przedmiotu umowy.
Wątpliwości co do charakteru części zapłaty
Niezamieszczenie takiego zapisu oznacza, że wpłacona kwota jest zaliczką i podlega zwrotowi.
Jeżeli zachodzą wątpliwości co do tego, czy w umowie chodzi o zaliczkę czy zadatek, to w razie niewykonania umowy należy zwrócić się do sądu i przedstawić dowody na to jaka była wola stron przy zawieraniu umowy – danie zaliczki czy zadatku.
Modyfikacja zadatku
Strony w umowie mogą zmienić zasady rozliczania zadatku, na przykład:
-można żądać zwrotu potrójnej wysokości zadatku,
-określić dodatkowe roszczenie o zapłatę równowartości zadatku w razie niewykonania umowy,
-określić dodatkowe okoliczności, w których obowiązek zwrotu zadatku i żądania zapłaty równowartości zadatku odpada.
Przedawnienie zadatku
Przedawnienie zadatku odbywa się na ogólnych zasadach kodeksu cywilnego odnoszących się do przedawnienia. W związku z tym roszczenie o zadatek przedawnia się z upływem 10 lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – z upływem trzech lat.
Porównanie
Zaliczka czy zadatek – którą opcję wybrać?
Wybór zaliczki i zadatku zależy przede wszystkim od tego, czy chcesz zabezpieczyć swoje interesy w razie niewykonania umowy przez drugą stronę. Zadatek jest o tyle dobry, że zwiększa szansę na wykonie umowy przez drugą strony. W przypadku zaliczki nie masz żadnych gwarancji wykonania umowy. Kwota stanowiąca zaliczkę jest jedynie częścią przyszłej zapłaty.
Jeżeli jest ono duże, warto zdecydować się na zaliczkę, wtedy nawet jeśli do wykonania umowy nie dojdzie przez Ciebie, będziesz miał prawo żądać zwrotu zaliczki.