Komu przysługuje urlop macierzyński? Pracownica matka lub pracownik ojciec mają prawo do urlopu rodzicielskiego bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego. Urlop rodzicielski powinien zostać wykorzystany nie później niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko skończy 6 lat. Wymiar urlopu przysługuje łącznie obojgu uprawnionym i zależy od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie. Wynosi:
- do 32 tygodni po urodzeniu jednego dziecka
- do 34 tygodni po urodzeniu więcej niż jednego dziecka.
Z urlopu rodzicielskiego mogą też korzystać inni członkowie najbliższej rodziny:
- w związku ze śmiercią matki
- w związku z porzuceniem dziecka przez matkę
- kiedy matką jest pracownica z orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji
- kiedy matka pracownica przebywa w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym w rodzaju stacjonarnych i całodobowych świadczeń.
Jeżeli pracownik lub pracownica w związku z przyjęciem dziecka na wychowanie korzystali z urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, mogą wykorzystać urlop rodzicielski, który przysługuje po wykorzystaniu urlopu na warunkach macierzyńskiego albo zasiłku macierzyńskiego za ten okres. Wymiar urlopu rodzicielskiego zależy od liczby przyjętych dzieci:
- 32 tygodnie – przyjęcie jednego dziecka
- 34 tygodnie – jednoczesne przyjęcie dwojga lub więcej dzieci
- 29 tygodni – przyjęcie dziecka poniżej 7 lat (lub 10 lat z odroczonym obowiązkiem szkolnym) i wykorzystania przez pracownika urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w wymiarze 9 tygodni.
Rodzice dziecka mogą korzystać z urlopu rodzicielskiego jednocześnie. Albo może korzystać z niego jedna z osób uprawnionych, która jest pracownikiem (ma umowę o pracę), a druga, w tym samym czasie, jako ubezpieczona w systemie ubezpieczeń społecznych (na przykład prowadząca działalność gospodarczą) może pobierać zasiłek macierzyński.
Urlop rodzicielski może zostać podzielony przez oboje uprawnionych na nie więcej niż cztery części, nie krótsze niż 8 tygodni, z wyjątkiem pierwszej części, która nie może być krótsza niż 6 tygodni, chyba że do wykorzystania pozostało mniej tygodni. Urlopu rodzicielskiego udziela się jako wielokrotności tygodnia.
Kiedy określasz liczbę części urlopu rodzicielskiego, bierzesz pod uwagę liczbę wniosków o urlop rodzicielski lub zasiłek macierzyński za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego, złożonych przez matkę i ojca dziecka (ewentualnie innego członka najbliższej rodziny). Części urlopu muszą być wykorzystywane bezpośrednio po sobie. Wyjątkiem jest sytuacja, w której uprawnieni nie wykorzystują urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze z powodu powrotu do pracy.
Pracownica, nie później niż 21 dni po porodzie dziecka, może złożyć pisemny wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, który będzie wykorzystywany bezpośrednio po urlopie macierzyńskim. Wniosek ten zawiera:
- imię i nazwisko pracownicy
- imię, nazwisko oraz datę urodzenia dziecka
- datę rozpoczęcia urlopu rodzicielskiego.
Do wniosku trzeba dołączyć skrócony odpis aktu urodzenia dziecka.
Urlopu rodzicielskiego udzielasz również wtedy, gdy pracownik zdecyduje się na jego wykorzystanie, w całości lub w części, później. Robisz to na pisemny wniosek pracownika złożony co najmniej 21 dni przed planowanym rozpoczęciem urlopu. Urlopu rodzicielskiego udzielaj jako wielokrotności tygodnia.