Zatrudnienie osoby niepełnosprawnej to ważna decyzja, która niesie za sobą zarówno korzyści społeczne, jak i pewne specyficzne aspekty prawne i podatkowe. Z przyjemnością przybliżę Ci najważniejsze kwestie związane z tym procesem.
Zatrudnienie osoby niepełnosprawnej – prawa, obowiązki i aspekty podatkowe.✅
Zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami to nie tylko realizacja idei integracji społecznej, ale również możliwość pozyskania wartościowych i lojalnych pracowników. Polski system prawny przewiduje szereg instrumentów wspierających pracodawców decydujących się na ten krok. ➡️
W tym eksperckim artykule omówimy kluczowe aspekty związane z zatrudnieniem osoby niepełnosprawnej, ze szczególnym uwzględnieniem praw pracownika i możliwości rozliczeń podatkowych.
Co trzeba wiedzieć przed zatrudnieniem osoby niepełnosprawnej?
* Określenie stopnia niepełnosprawności: Kluczowym dokumentem jest orzeczenie o niepełnosprawności, wydawane przez zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności. Orzeczenie określa stopień niepełnosprawności (lekki, umiarkowany, znaczny) oraz ewentualne wskazania dotyczące warunków pracy.
* Dostosowanie stanowiska pracy: Pracodawca jest zobowiązany dostosować stanowisko pracy do indywidualnych potrzeb osoby niepełnosprawnej, wynikających z jej stanu zdrowia i orzeczenia. Może to obejmować zmiany w organizacji pracy, wyposażeniu stanowiska czy dostępie do miejsca pracy.
* Skierowanie na badania lekarskie: Przed zatrudnieniem osoba niepełnosprawna musi przejść specjalistyczne badania lekarskie, które ocenią jej zdolność do wykonywania określonej pracy z uwzględnieniem niepełnosprawności.
* Informowanie o prawach: Pracodawca ma obowiązek poinformować osobę niepełnosprawną o jej prawach i obowiązkach wynikających z przepisów prawa pracy oraz o specyficznych uprawnieniach związanych z niepełnosprawnością.
Prawa pracownika z niepełnosprawnością?
Osoby niepełnosprawne zatrudnione na podstawie umowy o pracę mają takie same prawa jak inni pracownicy, a dodatkowo przysługują im specyficzne uprawnienia:
* Skrócony czas pracy: Osoba ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności ma prawo do skróconego tygodniowego czasu pracy, który nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Wynagrodzenie za ten skrócony czas pracy nie może być niższe od wynagrodzenia przysługującego za pełny wymiar czasu pracy na danym stanowisku.
* Dodatkowy urlop wypoczynkowy: Osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym. Prawo do pierwszego dodatkowego urlopu nabywa się po przepracowaniu roku po dniu zaliczenia do jednego z tych stopni niepełnosprawności.
* Przerwa w pracy: Osoba niepełnosprawna ma prawo do dodatkowej przerwy w pracy trwającej 15 minut, wliczanej do czasu pracy.
* Zakaz pracy w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych: Osoby niepełnosprawne nie mogą być zatrudniane w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych. Istnieją jednak wyjątki dotyczące osób zatrudnionych przy pilnowaniu oraz gdy na wniosek pracownika lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne wyrazi na to zgodę.
* Zwolnienie od pracy na badania specjalistyczne, leczenie lub rehabilitację: Pracownik niepełnosprawny ma prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia na czas niezbędny do przeprowadzenia badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, jeżeli nie mogą one być wykonane poza godzinami pracy.
Jak rozliczyć podatkowo zatrudnienie osoby niepełnosprawnej?
Pracodawcy zatrudniający osoby niepełnosprawne mogą korzystać z różnych form wsparcia i ulg podatkowych:
* Dofinansowanie do wynagrodzeń z PFRON (Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych): Jest to jedna z kluczowych form wsparcia. Dofinansowanie przysługuje pracodawcom zatrudniającym osoby niepełnosprawne, u których niepełnosprawność została potwierdzona orzeczeniem. Wysokość dofinansowania zależy od stopnia niepełnosprawności pracownika i rodzaju pracodawcy.
* Wysokość miesięcznego dofinansowania (aktualne stawki należy weryfikować na stronie PFRON):
* Osoba z lekkim stopniem niepełnosprawności: określona kwota.
* Osoba z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności: wyższa kwota.
* Osoba ze znacznym stopniem niepełnosprawności: najwyższa kwota.
* Dodatkowe zwiększenie dofinansowania: Może przysługiwać w przypadku zatrudnienia osób z określonymi schorzeniami (np. choroby psychiczne, upośledzenie umysłowe, epilepsja, ślepota).
* Warunki uzyskania dofinansowania: Należy m.in. terminowo opłacać składki na ubezpieczenia społeczne, nie posiadać zaległości wobec PFRON i ZUS, oraz spełniać warunki dotyczące pomocy de minimis. Wniosek o dofinansowanie składa się elektronicznie poprzez system e-PFRON.
* Ulgi we wpłatach na PFRON: Pracodawcy zatrudniający co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny etat są zobowiązani do dokonywania miesięcznych wpłat na PFRON, jeżeli wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych jest niższy niż 6%. Zatrudnienie osoby niepełnosprawnej powoduje wzrost tego wskaźnika, co może skutkować obniżeniem lub zwolnieniem z tych wpłat.
* Zwolnienie z niektórych składek ZUS: Pracodawcy zatrudniający osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności są zwolnieni z opłacania składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarności za tych pracowników.
* Koszty uzyskania przychodów: Wydatki poniesione na dostosowanie stanowiska pracy dla osoby niepełnosprawnej mogą stanowić koszty uzyskania przychodów dla pracodawcy.
* Ulga rehabilitacyjna dla pracownika: Osoba niepełnosprawna będąca pracownikiem może korzystać z ulgi rehabilitacyjnej w swoim zeznaniu rocznym PIT, odliczając m.in. wydatki na leki (ponad kwotę limitu), sprzęt rehabilitacyjny, czy adaptację mieszkania.
Jak prawidłowo rozliczyć podatkowo zatrudnienie osoby niepełnosprawnej?
* Rejestracja w PFRON: Pracodawca, który chce ubiegać się o dofinansowanie, musi zarejestrować się w PFRON.
* Składanie wniosków o dofinansowanie: Wnioski o dofinansowanie wynagrodzeń składa się co miesiąc za pomocą systemu e-PFRON. Należy pamiętać o terminowym składaniu wniosków i prawidłowym wykazywaniu danych dotyczących pracownika i jego niepełnosprawności.
* Prowadzenie ewidencji czasu pracy: Należy prowadzić dokładną ewidencję czasu pracy pracownika niepełnosprawnego, uwzględniając skrócony czas pracy i dodatkowe przerwy.
* Prawidłowe naliczanie i odprowadzanie składek ZUS: Należy prawidłowo naliczać składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, uwzględniając ewentualne zwolnienia.
* Dokumentowanie wydatków: Wydatki związane z dostosowaniem stanowiska pracy powinny być odpowiednio udokumentowane, aby mogły stanowić koszty uzyskania przychodów.
Podsumowanie i zachęta.
Zatrudnienie osoby niepełnosprawnej to odpowiedzialna decyzja, która przynosi wiele korzyści zarówno pracownikowi, jak i pracodawcy. System wsparcia finansowego i ulg podatkowych sprawia, że zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami może być również korzystne ekonomicznie. Kluczowe jest jednak zrozumienie specyficznych praw pracownika i prawidłowe dopełnienie formalności związanych z rozliczeniami podatkowymi i wnioskami do PFRON. Zachęcam do otwarcia się na potencjał osób niepełnosprawnych na rynku pracy i korzystania z dostępnych form wsparcia.
Skontaktuj się z DGC Biuro Rachunkowe już dziś! Zaufaj ekspertom!